Opracował Jerzy Czerwiński 2015-2019 ©.
W tym artykule chciałbym przedstawić zbiór map dotyczących Świątnikach Górnych i okolic od czasów XVIII wieku do czasów obecnych. Przy okazji ilustracje posłużą mi do opisania zmian zagospodarowania przestrzennego –sieci dróg, charakterystycznych miejsc oraz nazewnictwa terytorialnego.
XVI w (druga połowa). Corona Regni Poloniae
Corona Regni Poloniae – rekonstrukcja mapy woj. krakowskiego z 2. poł. XVI w.
Projekt Atlasu Historycznego Polski PAN. jako pierwszy tom ukazał się w 2008 r. tom pierwszy: Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. H. Rutkowskiego, K. Chłapowski, J. Duma, K. Follprecht, J. Laberscheck, E. Rutkowska, H. Rutkowski, R. Skowron, J. Suproniuk, M. Wilska, M. Zbieranowski. Mapa w skali 1:250000 i baza danych powstała na podstawie licznych materiałów źródłowych zarówno tekstowych (m.in. spisy podatkowe, lustracje majątków itp.) jak i kartograficznych.
Na mapie widać strukturę administracyjną: województwo krakowskie, powiat szczyrzycki, dekanat skawiński, parafia Mogilany. Kolorem fioletowym oznaczono Świątniki Górne [Świątniki] jako własność duchowną. W dołączonym do mapy indeksie dodatkowo umieszczono alternatywną nazwę: Górka.
1760. Seconde Carte Géographique de la Vistule. Represente ce fleuve traversant le Palatinat de Cracovie, il s’y dechargent plusieurs rivières qui viennent du Mont Crapat comme la Skawa, Skawinko, Raba, Sieniawa &.
Mapa Carte géographique de la Vistule F.F Czakiego z 1760 r.
Mapa wybytnego polskiego kartografa Franciszka Floriana Czaki (1710-1772) pochodzącego z Węgier (właściwie nazwisko Csáky), który w 1760 roku sporządził 12-arkuszowa mapę geograficzną Wisły w skali 1:180000. Kolory tła oznaczają własności gruntów, tj. kolorem zielonym dobra królewskie, kolorem czerwonym dobra kościelne, a kolorem zółtym dobra szlacheckie. Jest to pierwsza mapa, na której oznaczono osadę i umieszczono nazwę. Świątniki [Swiątniki]. Zauważalny błąd w przypisaniu Świątnik do dóbr koronnych zamiast kościelnych. Ciekawy jest natomiast trakt z Wieliczki przez Świątniki, Głogoczów do Lanckorony, który pojawia się także na mapie z 1787 roku. Mapa znajduje się w zbiorach Bibliothèque nationale de France.
1772. Karta granic Polski, Węgier y Niemiec, zawieraiąca Woiewodztwo Krakowskie, Starostwo Spizkie, Hrabstwo (Warmegye) Pozońskie, Nitry, Trenszczynu, Thuróczy, Arwy, Liptowa, Barszi Zolyoma, Neogradu, Hontu, Gömöry y Aba-UJ-Wàru. Szląsko-Austryackie.
Carte de la Pologne – autor Rizzi Zannoni (1772 r.)
Atlas map Polski w skali 1:690000 wykonany przez włoskiego astronoma, matematyka i mierniczego Rizzi Zannoni’ego, składający się z 24 kart, wydany w Paryżu w 1772 r. Głównymi wykonawcami byli kapitan Franciszek Czaki oraz Jan Fryderyk Endersch, matematyk króla Stanisława Augusta. Atlas wydano na koszt Józefa Aleksandra Jabłonowskiego. Na tym pięknie wykonanym atlasie przedstawiającym stan przez dokonaniem zaborów, naniesiona została osada Świątniki [Swiętniki]. Warto zwrócić uwagę także na dwa szczegóły: po pierwsze odnotowano istnienie kaplicy świątnickiej, po drugie Świątniki leżą na głównym szlaku drogowym łączącym Kraków z węgierską Orawą. Co ciekawe, mapy tej nie wykorzystano przy tworzeniu Atlasu Historycznego Polski, choć moim zdaniem jest technicznie lepeij wykonana od mapy Partheesa (1787).
1779-1783. Die Landesaufnahme von Galizien. Pierwszy pomiar wojskowy.
 Die Landesaufnahmen von Galizien – oryginał |
 Die Landesaufnahmen von Galizien – czystorys |
Najstarsza wojskowa mapa topograficzna austriackiego Kwatermistrzostwa Sztabu Generalnego obejmująca Świątniki Górne, tzw. mapa Miega, została wykonana podczas tzw. zdjęcia józefińskiego i wprowadzanego pierwszego katastru. Szczegółowe mapy w skali 1:28800 zostały sporządzone dla całego imperium od Niderlandów po Sycylię i Wołoszczyznę. Tak dokładne mapy nie były dotychczas sporządzane na terenach polskich. Co ciekawe, opisy map był utajnione do 1864 roku, a oficjalnie mapy zaprezentowano dopiero na wystawie światowej w Wiedniu w 1873 r. Galicja została podzielona na 413 arkuszy. Świątniki i okolica znalazły się na arkuszu nr 24 (kolumna V). Mapa została sporządzona bez dokładnego pomiaru geodezyjnego, przez co nie jest w pełni kartometryczna i przedstawione kształty (np. dróg czy rzek) mają mocno ogólny charakter. Zachowane są odległości, które były najistotniejszym parametrem map wojskowych. Mapa jest również lekko skręcona w lewo, gdyż mapy austriackie nie były orientowane na kierunek północy. Po lewej widoczny jest oryginał mapy (sporządzony w terenie), po prawej kopia oryginału (tzw. czystorys) sporządzona w szkole grawerskiej Akademii Sztabu Generalnego. Można dostrzec niewielkie różnice w wersjach mapy.
Mapa przedstawia bardzo wyraźnie przebieg szlaków drogowych i rzeźby terenu, jednak pierwszą ważną informacją, która rzuca się w oczy jest nazwa SZWĄTNIKI, jako że Austriacy odeszli od staropolskiej nazwy Górki dla tej osady. Nazwy miejscowości zapisane są po niemiecku w sposób fonetyczny. W części zachodniej wsi widać karczmę Buk, natomiast droga z Mogilan biegnie dawną trasą (ul. Różana). W połowie ul. Rózanej znajdowała się nieistniejąca już przydrożna kapliczka i rozstaje, gdzie droga odchodziła na Wrząsowice łącząc się z istniejącą dziś drogą na zakręcie pod firmą „Kowal”. Droga do centrum wsi biegła dalej po drodze mijając 2 kapliczki w miejscu, gdzie dziś są figury św, Piotra i Pawła oraz Matki Boskiej. W centrum skrzyżowanie dróg obok zaznaczonego świątnickiego kościółka. Przebieg dalszej drogi (ul. Bielowicza) bez większych zmian. Drogę krajową stanowił trakt z Węgier do Krakowa. Idąc od południa biegł on ul. Św. Stanisława, przy czym na Leńcach odchodziła droga leśna przez Dziadowiec i wychodząca na ul. Ekologiczną. Droga na Kraków biegła ul. Podgórską, a potem Królowej Jadwigi i pod Zaglonkami prosto na Wrząsowice. Istniała również droga z rynku przez Braci Leńczowskich do Sportowej, potem Karpacką i znów Sportową pod Jamę i tam na Olszowice i Siepraw przecinając ulicą Graniczną. Ścieżki piesze oznaczono na mapie jako czarne kropki na żółtym tle.
Poza mapą znajduje się opis w języku niemieckim podający istotne parametry dla wojska. Całość przetłumaczoną cytuje poniżej:
SWIĄTNIKI
Odległości [w godzinach marszu]: od Rzeszotar [Rzeszsutary] 1, od Łycznaki [Licąka] 3/4, od Sieprawia 3/4, od Olszowic 1, od Mogilan [Mogielany] 1 1/2, od Wrząsowic [Rzossowice] 1, od Konar 3/4.
Wody: Wieś ta leży na wzgórzu, a schodzące dolinami strumienie mają niewiele wody i przeważnie głęboko wcięte koryta.
Lasy: Las w kierunku Wrząsowic, przez który przebiega droga krajowa, ma wysokopienne drzewa iglaste i jest rzadki.
Łąki i bagna: jak wyżej.
Drogi: Przechodząca tędy droga krajowa z Krakowa do Myślenic i dalej na Węgry ma we wsi i w kierunku Wrząsowic, szczególnie jednak w kierunku Sieprawia, głębokie głębocznice i wyrwy od wody, gliniaste podłoże i przy mokrej pogodzie bardzo złe właściwości. Droga na grzbiecie, zarówno w kierunku karczmy Buk, jak i w kierunku Byszyc, jest dobra; pozostałe należy traktować jako złe drogi polne.
Góry: góra, na której leży wieś, dominuje okolice na obie strony.
1787. Mappa szczegulna Woiewodztwa Krakowskiego i Xięstwa Siewierskiego zrządzona z innych wielu mapp mieyscowych tak dawniey iak i swiezo odrysowanych tudziez goscincowych i niewątpliwych wiadomosci wszystko według reguł geograficznych i obserwacyi astronomicznych przez Karola de Parthees, Pułkownika Woysk Koronnych i JK Mci Geografa 1787.
Mappa szczegulna Woiewodztwa Krakowskiego i Xięstwa Siewierskiego, 1787.
Mapa ta została wykona przez nadwornego geografa (kartografa) króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i jemu dedykowana. Przedstawia stan administracyjny po pierwszym rozbiorze dokonanym w 1772 roku. Ilość treści mapy dotyczących terenów zabranych przez Austrię może świadczyć o tym, że prace nad tą mapą zaczęto jeszcze przed 1772 rokiem. Tereny Galicji zostały opatrzone nazwą: CZĘŚĆ ZAKORDOWANEGO KRAIU TERAZ GALICIĄ NAZWANEGO. W kwestii dokładności mapy zaliczyłbym ją do map średnioskalowych (choć wiele elementów przedstawiono pobieżnie i orientacyjnie).
Świątniki Górne (opisane „Świętniki”) zostały przedstawione na skrzyżowaniu dwóch traktów. Z północy na południe (południkowo) biegnie trakt od Krakowa (dokładnie to odchodzi od głównego traktu Kraków-Skawina), przez Łagiewniki, Wróblowice, Świątniki i Siepraw do Myślenic. Drugi trakt biegnie od Wieliczki, przez Sierczę, Zawildzie, Janowice, Świątniki, Włosań, Głogoczów, Krzywaczka i Izdebnik (trakt równoleżnikowy). Widać orientacyjne położenie wielu miejscowości: Ochojno i Rzeszotary położone są za bardzo na zachód, Gorzków jest kilka kilometrów na południe. Ciekawym elementem jest przedstawienie dużego kompleksu leśnego na północy i zachodzie od Świątnik
1797. Karteeines Theils von Neuoder West Gallicien, welcher die Woywodschaften Sendomier und Krakau enthältnebsteinem Theil von Alt Gallicien in XII Blatt entworffen von Daniel Gottlob Reymann. Königl: Preufs: Plan Kammer Inspector und Ingenieur Geographe.
Karteeines Theils von Neuoder West Gallicien, 1797.
Jest to 12 arkuszowa mapa terenów Galicji, województwa sandomierskiego i Krakowa w skali 1:180 000. Kolorami przedstawiono granice cyrkułów. Jak widać, Górki Świątnicze należały wówczas do cyrkułu bocheńskiego. Ponieważ przedstawiono jedynie główniejsze trakty drogowe, przez Świątniki biegnie tylko droga z północy na południe.
1820. Uibersichts Karte von GALIZIEN nach den neusten Beobachtungen, skala 1:390 000.
Uibersichts Karte von GALIZIEN 1820 r.
Ciekawa 13-arkuszowa mapa Galicji ze stanem granic po kongresie wiedeńskim. Odnotowana miejscowość Górki Świątnicze z układem dróg północ-południe.
1824. Koenigreich Galizien und Lodomerien herausgegeben im Jarhe 1790 von Liesganig nach den vorzüglichsten neuern hülfsquellen vermehrt und verbessert von dem K.K. Oest. Generalquariermeisterstabe im Jahre 1824.
Fragment mapy von Liesganiga z 1790 r. zaktualizowanej w 1824 r.
Mapa w skali 1:288 000 przedstawiająca na 33 arkuszach Królestwo Galicji i Lodomerii. Świątniki Górne [Górki Świątnicze] leżą na na południkowym szlaku łączącym Podgórze z Myślenicami.
1845. Reymann’s topographische Special-Karte von Central Europa 1:200 000.
Reymann’s topographische Special-Karte von Central Europa 1:200 000, 1845.
Kolejna edycja słynnego i najbardziej popularnego w XIX wieku atlasu Europy, firmowanego nazwiskiem nieżyjącego już wówczas kartografa pruskiej armii Daniela G. Reymanna, którego zresztą nazwisko pojawiło się przy mapie z 1797 roku. Arkusz 192A (430) graficznie i dokładnościowo bardziej pasuje do XVIII wieku, ale trzeba pamiętać, że główna zaletą tego atlasu był zasięg.
1847. Świątniki Górne in Galizien, Bochnier Kreis, bezirk Biskupice Konopka.
Świątniki Górne in Galizien, Bochnier Kreis, bezirk Biskupice Konopka, 1847.
Jest to wielkoskalowe opracowanie mapy katastralnej w skali 1:2880. Świątniki zostały przedstawione na 5 arkuszach. Mapa ta zawiera szereg ciekawych informacji o zagospodarowaniu Świątnik w połowie XIX wieku. Granica wsi generalnie pokrywa się z dzisiejszym obszarem. Na mapie oznaczono wszystkie kopce graniczne, wówczas jeszcze istniało ich ok 200. Na pierwszy rzut oka widać, jak gęsta była zabudowa miejscowości skupiona na niewielkim obszarze. Kolorem żółtym oznaczono budynki drewniane, kolorem ciemnoczerwonym budynki murowane w liczbie dwóch: kościół i sąsiadujący z nim budynek, w którego miejscu znajduje się kotłownia kościelna.
Mapa katastralna dokładnie przedstawia przebieg sieci dróg: trakt z Krakowa biegnie od Wrząsowic drogą polną, potem ulicą Królowej Jadwigi, a następnie ulicą Podgórską, przez Rynek i ulicą Św. Stanisława do Sieprawia. Ciekawostką jest fakt, że nie było drogi (poza dojazdem do zabudowań) między Rynkiem a skrzyżowaniem Kr. Jadwigi i Podgórskiej – na skrzyżowaniu stała stara świątnicka kaplica. Trak z Wieliczki biegł ulicą Bielowicza do Rynku, potem ul. Bruchnalskiego i dalej ul. Różaną. W połowie ul. Różanej była droga na północ prowadząca do Wrząsowic. Widać także na Wydartej wąską dróżkę, która dziś jest dalszym ciągiem ul. Bruchnalskiego. Poza tym można dostrzec ulice: Stromą, Targową, Ekologiczną, cześć Widokowej i Słonecznej, Metalowców, Ogrodową, Ks. Koniecznego i Ks. Zakulskiego, Węgielnik, Spokojną, Graniczną, Kotarby i Myślenicką. Do ulicy Sportowej w Wąwozie dojeżdżało się od ul. Św. Stanisława.
Obszary zabudowane dotyczyły Zboisk, Gwoźnicy, Kosterki, Wąwozu, Wstronia i Działu. Kilka budynków było też po zachodniej stronie Wydartej, na ul. Spokojnej i kilka na Gierasówkach.
Uwaga. Łatwo można dostrzec, że nazwy terytorialne są poumieszczane w różnych dziwnych miejscach, jak np. Postronie na Wydartej. Mapę przedstawiam w niepełnej rozdzielczości, gdyż dokładna mapa jest własnością Archiwum Państwowego w Krakowie. Przygotowuję cyfrową wersję tej mapy.
1855. Administrativ-Karte von den KÖNIGREICHEN GALIZIEN UND LODOMERIEN mit dem Grossherzogthume KRAKAU und den HERZOGTHÜMERN AUSCHWITZ, ZATOR UND BUKOWINA in 60 Blättern
Administrativ Karte von den Königreichen Galizien und Lodomerien (1855 r.)
Zbiór map w skali 1:115200 w 60 arkuszach z granicami administracyjnymi. Na mapie oznaczono świeżo wybudowany kościół, cmentarz oraz główne szlaki drożne.
1856. Generalkarte des Österreichischen Kaiserstaates J. Scheda
Mapa J. Scheda (1856 r.)
Mapa w skali 1:576000 z zaznaczonym podziałem administracyjnym Galicji.
1859. Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000
Karta dawnej Polski (1859 r.)
Mapa autorstwa Wojciecha Chrzanowskiego, zbiór 48 miedziorytów ziem polskich przed zaborami, opracowywana w latach 1822-1857, wydana w całości z prawami autorskimi Biblioteki Polskiej w Paryżu. Tereny Galicji musiały być opracowywane na początku prac, gdyż Świątniki wciąż figurują jako Górki.
1806-1869 Drugi pomiar wojskowy -tak jak pierwszy kataster związany był z opracowanie map wojskowych, także pomiar franciszkański przyniósł opracowanie do celów wojskowych map w skali 1:28000. Dla Galicji mapy zostały opracowane około 1867 roku.
Mapa znacznie dokładniejsza od swojej poprzedniczki z lat 1779-83. Przedstawiono dokładnie przebieg dróg i ścieżek, ukształtowanie terenu, obszary zalesione i zabudowane. Czytelne jest położenie kościoła, cmentarza, figur św. Piotra i Pawła, Matki Boskiej, św. Stanisława oraz krzyż na Dziale. Podano wysokości w sążniach wiedeńskich (1 sążeń = 1,8966 m), a także oznaczono punkty triangulacyjne – punt we Włosani nosiła nazwę TZ Gorki. Na niebiesko oznaczono granicę cyrkułu krakowskiego.
Ok. 1867 r. – drugi (franciszkański) pomiar wojskowy
1869-1887 Trzeci pomiar wojskowy – uaktualnienie wojskowych map w skali 1:75000
Trzeci pomiar wojskowy 1869-1887
Na mapie dobrze zostały pokazane świątnickie kapliczki oraz zasięg ówczesnej zabudowy.
1874, 1880. General-Karte von Central-Europa L6 „Leutschau”
 General-Karte von Central-Europa (1874 r.) |
 General-Karte von Central-Europa (1880 r.) |
Dwie wersje z różnych lat mapy wojskowej w skali 1:300000.
1884-1894. Atlas Geologiczny Galicyi.
1884-1894 Atlas Geologiczny Galicyi
Opracowana na podkładzie wojskowej mapy z trzeciego pomiaru wyników badań geologicznych przeprowadzonych przez dr. W. Szajnocha w 1884 r. i uaktualnionych w 1894 r. Gleby południowej części Świątnik wraz z centrum zostały zaliczone do piaskowców ciężkowickich (poziome fioletowe linie), a północe gleby do ziem pochodzenia z dolnej kredy.
1898. Inżyniera S. Kornmana mapa dróg bitych, żelaznych i wodnych Galicyi i Bukowiny
Inżyniera S. Kornmana mapa dróg bitych, żelaznych i wodnych Galicyi i Bukowiny, 1898.
Ciekawym opracowaniem jest mapa dróg obszarów Galicji i Bukowiny. Na barwnej mapie co prawda nie widnieją Świątniki, ale przedstawiono skrzyżowanie traktów południkowego i równoleżnikowego. Na podstawie tej mapy można zobaczyć, jak na znaczeniu utraciły te trakty pod koniec XIX wieku. Jeszcze co prawda nie istniała „zakopianka”, ale główna droga na południe (czyli kierunek Wiedeń) od Krakowa biegła przez Mogilany, Izdebnik i później kierunek na Myślenice i Rabkę lub na Wadowice i Bielsko.
1900. Festungs-Umgebungsplan von Krakau 1:10 000. Prawdziwa perła wśród map topograficznych tym bardziej, że mapa w tej skali powstała dopiero niedawno. Arkusze tej mapy pokrywają teren wokół austriackiej Twierdzy Kraków, a na tajnych mapach przeznaczenia wojskowego zaznaczono wszystkie dotychczas powstałe elementy fortyfikacji. bardzo dokładnie przedstawiono rzeźbę terenu, układ dróg (warto zwrócić uwagę na „nową” ulicę Bruchnalskiego na Wydartej) oraz punkty orientacyjne – krzyże i kapliczki przydrożne. Wyróżniona jest szkoła ślusarska, która jako budynek rządowy również pełniła rolę obiektu strategicznego.
Festungs-Umgebungsplan von Krakau, 1900.
1903. Spezialkarte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie 1:75 000, godło 6 XXII (4064), nazwa „WIELICZKA und MYŚLENICE”
 Spezialkarte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie, 1903. |
Spezialkarte der Österreichisch-Ungarischen Monarchie, 1907. |
Do dość ciekawa mapa o bardzo dużej dokładności. Schemat dróg niewiele różni się od tego z mapy katastralnej. Ponieważ rozebrano już starą kapliczkę,a na wzniesieniu wybudowano Szkołę Powszechną, połączono ulicę z Rynku na Gwoźnicę (pierwsza część Kr. Jadwigi). Nie przybyło wiele zabudowań, w pierwszej wersji mapy brak jest istniejącego już w tamtych czasach kompleksu c.k. Szkoły Ślusarskiej – pojawia się on w późniejszych wydaniach. Przedstawiono figury św. Piotra i Pawła, Matki Boskiej na Zboiskach, Krzyż na Gwoźnicy, figura św. Stanisława na Kosterce, św. Jana Nepomucena na Leńczach oraz Serca Pana Jezusa na Dziale. Figura Matki Boskiej w istocie w tamtych czasach była po północnej stronie drogi, dopiero później zmieniono przebieg drogi (wyprostowano zakręt) i figura znalazła się po stronie południowej, wobec czego obrócono figurę na cokole, przez co przez dziesiątki lat inskrypcje fundatorów znajdowały się z tyłu figury).
1910. Mapa ścienna Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem z Księstw: Oświęcimskiem i Zatorskiem przez Stanisława Majerskiego.
Mapa ścienna Majerskiego (ok. 1910 r.)
Mapa w skali 1:350000 warta wspomnienia, że po raz pierwszy na takiej ogólnokrajowej mapie pojawiają się Świątniki.
1912. Operationskarte G4 „Krakau”
Operationskarte G4 „Krakau” (1912 r.)
Mapa operacyjna Wojskowego Instytutu Geograficznego we Wiedniu (K.u.k. Militärgeographisches Institut) w skali 1:400000.
1912. Telegraphen und Telephonkarte(Verbindungskarte) für den Kriegsfall “R”, nachträge bis 29./II. 1912) 1:750.000
Telegraphen und Telephonkarte, 1912.
Mapa sieci telegraficznej i telefonicznej w Austrii. Kolorem czarnym jest przedstawiona sieć telegrafu, niebieskim – sieć telefoniczną. Małe kółko oznacza zainstalowany telegraf.
1914. Generalkarte von Mitteleuropa: „Krakau” 1:200 000, nr 38-50 oraz Kartographisches, früher Militärgeographisches Institut in Wien 1930 r.
Generalkarte von Mitteleuropa: „Krakau”, 1914.
Mapa została częściowo aktualizowana 25.05.1913 roku. W roku 1930 wykonano dokładny przedruk tych map – zaktualizowano jedynie opis ramkowy, natomiast treść mapy pozostała bez zmian. Na mapie pojawiła się ulica Krakowska, wybudowana ok. 1912 roku razem z Nowym Gościńcem, czyli Ulicą Sportową od cmentarza, przez Wąwóz, Pod Jamą do ul. Św. Stanisława.
1915. Polen, südliche Hälfte gegen Schlesien & Oesterreich
Polen, südliche Hälfte gegen Schlesien & Oesterreich Ravensteins Kriegskarte n°8 – (1915 r.)
Małoskalowa mapa austriacka. Mapa dość wiernie pokazuje przebieg głównych dróg w Świątnikach: szlak południkowy i równoleżnikowy (widać wyraźnie “garb” ulicy Różanej).
1934. Mapa Taktyczna Polski 1:100 000, WIG ”Wieliczka P49 S30”, wzór 1931, stan na 1932 rok
Mapa Taktyczna Polski 1:100 000, 1934.
Mapa Wojskowego Instytutu Geograficznego będąca postawą do kolejnych opracowań. Ciekawą sprawą jest granica wsi (powiatu) z Sieprawiem – Madejki świątnickie (ul. Graniczna) włączono do Sieprawia
1934. WIG „Cieszyn”, 1:300 000, arkusz sprawdzony z 1932 r.
WIG „Cieszyn”, 1:300 000, 1934.
1936. „Swoszowice”, P49 S30 A, wydanie turystyczne WIG z 1936 roku, stan na 1932, 1:25000.
„Swoszowice”, P49 S30 A, wydanie turystyczne WIG, 1936.
Dokładna turystyczna mapa topograficzna używana jeszcze długie lata po wojnie.
1937. Mapa administracyjna Rzeczypospolitej Polskiej „Cieszyn”, wyd. GUS RP, 1:300 000
Mapa administracyjna Rzeczypospolitej Polskiej „Cieszyn”, 1937.
Mapa przedstawia administracyjny podział kraju. Świątniki były siedzibą gminy w skład której wchodziły miejscowości: Świątniki Górne, Rzeszotary, Ochojno, Wrząsowice, Olszowice, Konary, Włosań, Mogilany, Chorowice w powiecie krakowskim.
1940. Генеральный Штаб Рабоче-Крестьянской Красной Армии 1:100 000
Генеральный Штаб Рабоче-Крестьянской Красной Армии 1:100 000 (1940 r.)
Arkusz wojskowej sowieckiej mapy M-34-76 (Myślenice).
1941. Karte des Deutschen Reiches Großblatt 389, wyd. Reichsamt für Landesaufnahme 1:100 000
Karte des Deutschen Reiches Großblatt 389, 1941.
Pierwsza z wojennych map niemieckich była po prostu kopią mapy WIG z 1934 w wersji czarno-białej.
1942. Großblatt 389, 1:100 000, Krenau-Krakau-Wadowice-Wieliczka, wyd. 1942
Großblatt 389, 1:100 000, 1942.
Bardziej dopracowane wydanie mapy. Naniesiono na nią siatkę DHG (Deutsches Heeres Gitter) oraz podano parametry deklinacji magnetycznej (kąt miedzy kierunkiem północy magnetycznej a geograficznej niezbędny do kierowania ogniem artyleryjskim). Treść pochodzi z mapy WIG 1934.
1943, 1944. Vogels. Karte von Mitteleuropa.
 Vogels. Karte von Mitteleuropa (1943 r.) |
 Vogels. Karte von Mitteleuropa – Fliegerkarte (1944 r.) |
Zbiór map środkowej Europy w skali 1:500000. Warto zwrócić uwagę na zgermanizowane nazwy polskich miejscowości: Gross Slaze (Wieliczka), Salzberg (Bhochnia), Kondradshof (Skawina) czy Frauenstadt (Wadowice). Druga wersja mapy pochodzi z 1944 r opracowana została do celów lotniczych.
1944. Deutsche Heereskarte, 1:25000 49/30 A Swoszowice, Herausgegeben vom OKH/Gen St d H, Chef des Kriegskarten und Vermessungswesens, Herausgabe 1944
Deutsche Heereskarte, 1:25000 49/30 A Swoszowice, 1944.
Topograficzna mapa wojskowa opracowana na podstawie WIG
1944. POLAND 1:100000 Sheet T-14 Krakow for use by War and Navy Department Agencies only, wykonana przez Cheif of Engineers U.S. Army by Army Map Service (GU), Washington, D.C. 1944
POLAND 1:100000 Sheet T-14 Krakow, 1944.
Wojenna mapa Aliantów, opracowana na podstawie polskich map 1:100 000 WIG z 1934 roku oraz przebiegu dróg opracowanego na podstawie danych Wywiadu Brytyjskiego z 1943 r. Kolorystyka określa wysokości terenu. Oznaczenia dróg: w kółku N oznacza drogi wąskie (narrow), W drogi szeroki (wide).
1944.
1945. Генеральный Штаб Рабоче-Крестьянской Красной Армии 1:200 000.
Генеральный Штаб Рабоче-Крестьянской Красной Армии 1:200 000 (1945 r.)
Kolejna mapa Generalnego Sztabu Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej, tm razem w skali 1:200000.
1947. WIG „Kraków” 1:500000
WIG „Kraków: 1:500000 (1947 r.)
Powojenna małoskalowa mapa topograficzna WIG w skali 1:500000.
Różne. Festungkommando Krakau. Świątniki Górne.
Festungkommando Krakau. Świątniki Górne.
Interesujący szkic wykonany na kalce, prezentowany w Muzeum Ślusarstwa im. Marcina Mikuły w Świątnikach Górnych. Nazwa mapy sugeruje związek z Twierdzą Kraków (z czasów pierwszej lub drugiej wojny światowej). Jednakże treść szkicu świadczy o innym czasie powstania. Przedstawiona linia wysokiego napięcia powstała dopiero po II wojnie światowej (oddziały węgierskie stacjonujące w 1944 roku podciągnęły napięcie tylko do Szkoły Ślusarskiej). Na mapie również jest oznaczona wybudowana po wojnie Szkoła Podstawowa.
Niewiadomą jest przede wszystkim cel tego szkicu. Zaznaczono bez wątpienia wszystkie charakterystyczne elementy topograficzne – figury i krzyże przydrożne (w tym także w Dziadowcu), źródła wodne, punkty widokowe z opisem obszaru widzianego (błąd jest w kierunku na „Dobczyce”). Pojawiają się też nazwy terytorialne. Być może jest to kopia szkicu wojennego (stąd właśnie kalka) z naniesionymi powojennymi poprawkami
2012. Świątniki Górne. Mapa nazw terytorialnych 1:5000
Świątniki Górne. Mapa nazw terytorialnych, 2012.
Na końcu chciałbym przedstawić najnowszą mapę Świątnik Górnych. Mapa przedstawia stan aktualny stan zagospodarowania i obszarów zielonych na podstawie opracowań geodezyjnych i zdjęć lotniczych. Nazwy terytorialne podałem zgodnie z pracą magisterską Katarzyny Szczygieł, MIKROTOPONIMIA MIASTA ŚWIĄTNIKI GÓRNE W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM, Kraków 2002 r. Mapę przedstawiam w wersji rastrowej PNG, wektorowej SVG oraz PDF.
Świątniki Górne. Mapa nazw terytorialnych – PDF
Świątniki Górne. Mapa nazw terytorialnych – SVG [poruszanie przy użyciu przeglądarki internetowej]
Świątniki Górne 